Các phương thức thanh toán quốc tế trong xuất nhập khẩu hiện nay

Xuất nhập khẩu phát triển mạnh mẽ trong những năm gần đây giúp cho nền kinh tế ở nhiều quốc gia tăng trưởng mạnh. Hiểu rõ các phương thức thanh toán quốc tế sẽ giúp các quốc gia giao dịch mua bán, trao đổi hàng hóa dễ dàng và nhanh chóng hơn. Cùng Tdimex tìm hiểu các phương thức thanh toán quốc tế trong xuất nhập khẩu phổ biến nhất hiện nay qua bài viết sau nhé!

Thanh toán quốc tế là hoạt động chi trả và quyền hưởng lợi về dòng tiền phát sinh dựa trên các hoạt động kinh tế, phi kinh tế giữa các tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp hay của nước này với nước khác. Hoạt động thanh toán quốc tế thực hiện thông qua quan hệ giữa các ngân hàng của các nước.

Thanh toán quốc tế là gì? Tìm hiểu khái niệm cơ bản nhất

Những đặc điểm của thanh toán quốc tế như sau:

Hoạt động thanh toán quốc tế sẽ liên quan đến ít nhất là 2 quốc gia trở lên.
Khi tham gia vào các giao dịch thanh toán quốc tế, các chủ thể sẽ chịu sự điều chỉnh của pháp luật không chỉ trong nước mà còn phải tuân thủ đúng các luật quốc tế. Khi có mâu thuẫn và tranh chấp xảy chủ yếu sẽ dựa vào luật pháp quốc tế để giải quyết.
Trong thanh toán quốc tế thường sử dụng đồng tiền dưới hình thức các phương tiện thanh toán như chuyển khoản, hối phiếu, kỳ phiếu,...
Theo quy định của pháp luật các bên tham gia hoạt động xuất nhập khẩu không thể thanh toán trực tiếp cho nhau mà cần thông qua hệ thống ngân hàng để đảm bảo an toàn, nhanh chóng và hiệu quả nhất.
Trong giao dịch có thể sử dụng đồng tiền của bên bán, bên mua hoặc đồng tiền của nước thứ ba.
Trong thanh toán quốc tế sử dụng phổ biến nhất là tiếng Anh.

Người nhập khẩu sẽ yêu cầu ngân hàng của mình ở nước nhập khẩu để chuyển trả một số tiền theo thỏa thuận cho người nhận (người xuất khẩu). Đây là hình thức thanh toán được sử dụng khá phổ biến hiện nay.

Quy trình thực hiện như sau:

Phương thức chuyển tiền - Remittance

Người nhập khẩu viết lệnh chuyển tiền gửi cho ngân hàng bên nhập khẩu để yêu cầu chuyển một số tiền nhất định cho bên xuất khẩu.
Ngân hàng của nhà nhập khẩu sẽ yêu cầu đại lý của mình ở nước ngoài thực hiện chuyển tiền cho bên xuất khẩu theo yêu cầu và gửi giấy báo nợ về cho nhà nhập khẩu.
Ngân hàng nước xuất khẩu thực hiện chuyển tiền cho nhà xuất khẩu và gửi lại giấy báo nợ cho họ.
Khi nhận được tiền chuyển khoản, nhà xuất khẩu sẽ tiến hành giao hàng theo đúng yêu cầu.

Phương thức thanh toán quốc tế phổ biến nhất trong xuất nhập khẩu

Phương thức thanh toán quốc tế là cách thức mà bên nhập khẩu sử dụng để trả tiền cho bên nhập khẩu theo như hợp đồng thương mại quốc tế. Có nhiều phương thức thanh toán quốc tế khác nhau, các bên sẽ lựa chọn phương thức phù hợp nhất, phổ biến có các phương thức như sau:

Hiện nay phương pháp chuyển tiền bằng điện bằng điện là phổ biến nhất với thời gian chuyển tiền nhanh, người chuyển tiền (nhà nhập khẩu) sẽ trả phí thủ tục và chi phí điện tín. Tuy nhiên cần lưu ý là phương thức thanh toán này nên áp dụng khi 2 bên có quan hệ mua bán tin cậy với giá trị thanh toán không quá lớn để tránh các rủi ro nguy hiểm cho cả 2.

Thanh toán quốc tế bằng phương pháp nhờ thu Trơn tức là nhà xuất khẩu sau khi giao hàng cho nhà nhập khẩu sẽ lập hối phiếu gửi đến ngân hàng thu hộ. Phương thức này sẽ chỉ có các chứng từ tài chính, không có các chứng từ thương mại, những chứng từ này sẽ gửi trực tiếp đến nhà nhập khẩu mà không cần thông qua ngân hàng.

Quy trình thực hiện như sau:

Phương thức nhờ thu trơn - Clean Collection

2 bên thực hiện ký kết hợp đồng ngoại thương và nhà nhập khẩu sẽ tiến hành giao hàng kèm các chứng từ thương mại cho nhà nhập khẩu.
Bên xuất khẩu sẽ gửi đơn nhờ thu hộ kèm các chứng từ liên quan cho ngân hàng nhờ thu.
Ngân hàng nhờ thu chuyển hối phiếu, lệnh nhờ thu và các chứng từ cho ngân hàng thu hộ ở phía nhà nhập khẩu.
Ngân hàng thu hộ sẽ xuất trình hối phiếu và thông báo nhờ thu cho nhà nhập khẩu.
Nhà nhập khẩu tiến hành trả tiền và ngân hàng thu hộ sẽ chuyển tiền cho ngân hàng nhờ thu ở phía nhà xuất khẩu.
Ngân hàng nhờ thu chuyển trả tiền cho nhà xuất khẩu.

Hiện nay phương thức này thường ít được sử dụng do không đảm bảo quyền lợi của 2 bên.

Nhà xuất khẩu sẽ lập hối phiếu và gửi kèm chứng từ giao hàng đến ngân hàng để nhờ thu hộ tiền bán hàng từ nhà nhập khẩu. Phương pháp này hiện nay có 2 loại gồm:

Phương thức nhờ thu kèm chứng từ - Documentary Collection

Nhờ thu trả tiền trao chứng từ (Documentary Against Payment – D/P). Nhà xuất khẩu nắm giữ chứng từ, chỉ khi nhà nhập khẩu thanh toán hoặc chấp nhận hối phiếu thì mới có thể lấy chứng từ để đi nhận hàng.
Nhờ thu chấp nhận kèm chứng từ trả chậm (Documentary Against Acceptance – D/A). Nhà nhập khẩu không cần thanh toán ngay nhưng phải ký chấp nhận thanh toán hối phiếu có kỳ hạn.

Quy trình thực hiện phương pháp thanh toán quốc tế này như sau:

Nhà xuất khẩu tiến hành giao hàng cho bên nhập khẩu theo như hợp đồng ngoại thương đã ký kết.
Nhà xuất khẩu lập hối phiếu kèm chứng từ lập theo mẫu của ngân hàng và gửi cùng các chứng từ tài chính, chứng từ thương mại để ủy nhiệm cho ngân hàng thu tiền từ nhà nhập khẩu.
Ngân hàng nhờ thu sẽ gửi yêu cầu và bộ chứng từ đến ngân hàng thu hộ ở nước của người nhập khẩu.
Ngân hàng thu hộ sẽ trình các chứng từ và thông báo lệnh nhờ thu cho nhà nhập khẩu để yêu cầu thanh toán tiền hàng.
Nhà nhập khẩu ký chấp nhận thanh toán hoặc ký phát kỳ kỳ phiếu/ giấy nhận nợ để được thả chứng từ đi nhận hàng.
Ngân hàng thu hộ sẽ chuyển tiền hoặc hối phiếu đã được chấp nhận cho ngân hàng nhờ thu.
Ngân hàng sẽ chuyển trả tiền về cho người xuất khẩu.

Nhà xuất khẩu sẽ mở một tài khoản ghi nợ cho bên nhập khẩu sau khi hoàn thành việc giao hàng. Nhà nhập khẩu sẽ định kỳ thanh toán khoản nợ này theo yêu cầu bằng séc, tiền,... Trong phương thức thanh toán này ngân hàng không trực tiếp tham gia vào quy trình mà chỉ đóng vai trò mở tài khoản và thực hiện thanh toán theo chỉ định của nhà nhập khẩu cho nhà xuất khẩu.

Quy trình thực hiện như sau:

Phương thức ghi sổ - Open Account

Bên xuất khẩu giao hàng và gửi các chứng từ cần thiết cho bên nhập khẩu để nhận hàng.
Bên Xuất khẩu sẽ tiến hành ghi nợ vào tài khoản và báo nợ cho bên nhập khẩu.
Theo thời điểm định kỳ, bên nhập khẩu sẽ thanh toán bằng séc hoặc chuyển tiền qua ngân hàng để thanh toán cho nhà xuất khẩu.

Phương pháp thanh toán quốc tế này sẽ có lợi hơn cho nhà nhập khẩu và thường chỉ được sử dụng khi thực hiện bán hàng trả chậm cho nhà nhập khẩu. Bạn chỉ nên dùng phương thức này khi:

2 bên có quan hệ mua bán tin cậy lẫn nhau, thường xuyên mua bán và số lượng không quá lớn.
Nhà nhập khẩu là đại lý/ kênh phân phối ở nước ngoài của nhà xuất khẩu.
Dùng để thanh toán các phí dịch vụ, cước phí vận tải, bảo hiểm hàng hóa, phí ủy thác, lãi cho vay, trả lãi tức đầu tư,...

Lưu ý rằng trong phương thức này chỉ có bên xuất khẩu mở tài khoản, bên nhận khẩu không cần mở song song, nếu có tài khoản này chỉ có giá trị theo dõi, không có giá trị thanh toán.

Đây là phương thức thanh toán quốc tế phổ biến nhất được các doanh nghiệp lựa chọn. Thư tín dụng (L/C) sẽ do ngân hàng người nhập khẩu cấp và thay mặt cho người nhập khẩu cam kết sẽ thanh toán tiền hàng trong khoảng thời gian quy định khi nhà xuất khẩu cung cấp hàng hóa và trình được các chứng từ đúng theo quy định trong L/C.

Hiện nay có rất nhiều loại L/C được sử dụng như:

Phương thức thanh toán tín dụng chứng từ - Letter of credit (L/C)

Thư tín dụng không thể hủy ngang (Irrevocable L/C)
Thư tín dụng có xác nhận (Confirmed L/C)
Thư tín dụng chuyển nhượng (Transferable L/C)
Thư tín dụng giáp lưng (Back to Back L/C)
Thư tín dụng tuần hoàn (Revolving Letter of Credit)
Thư tín dụng dự phòng (Standby Letter of Credit)
Thư tín dụng đối ứng (Reciprocal L/C)
Thư tín dụng có điều khoản đỏ (Red Clause L/C)

Quy trình thực hiện phương pháp thanh toán quốc tế này như sau:

Nhà nhập khẩu mở L/C tại ngân hàng của mình cho người xuất khẩu hưởng.
Ngân hàng nhập khẩu phát hành L/C và chuyển bản chính cho người xuất khẩu để ngân hàng xuất khẩu hưởng.
Ngân hàng xuất khẩu sau khi xác nhận L/C sẽ gửi lại bản chính cho nhà xuất khẩu.
Người xuất khẩu tiến hành giao hàng cho người nhập khẩu.
Sau khi giao hàng hoàn tất và hoàn thiện chứng từ sẽ gửi chứng từ và hối phiếu về cho ngân hàng của nhà xuất khẩu và yêu cầu nhận tiền.
Ngân hàng xuất khẩu thông báo nhận được bộ chứng từ đúng quy định sẽ làm thủ tục thanh toán tiền hàng.
Ngân hàng sẽ thông báo chuyển bộ chứng từ đến ngân hàng nhà nhập khẩu.
Ngân hàng nhà nhập khẩu sẽ kiểm tra bộ chứng từ, nếu đạt yêu cầu sẽ tiến hành chuyển tiền thanh toán cho ngân hàng của nhà xuất khẩu.
Ngân hàng nhập khẩu thông báo đã thanh toán tiền hàng cho nhà nhập khẩu biết, yêu cầu nhà nhập khẩu trả tiền để được nhận bộ chứng từ và làm thủ tục nhập hàng.

Theo yêu cầu của người nhập khẩu, ngân hàng nước nhập khẩu sẽ viết thư ủy thác cho ngân hàng đại lý ở nước ngoài. Đại lý này sẽ phát hành một A/P, cam kết thay mặt người nhập khẩu mua hối phiếu của người ký phát. Tuy nhiên cần đảm bảo điều kiện và chứng từ của người xuất khẩu xuất trình đúng theo các điều kiện đã nêu trong thư ủy thác.

Có 2 cách thức để thực hiện như sau:

Phương thức thư ủy thác mua hàng - Authority to Purchase (A/P)

Ngân hàng nhập khẩu sẽ chuyển 100% tiền cọc sang ngân hàng ở nước xuất khẩu để phát hành A/P theo đúng yêu cầu của nhà nhập khẩu.
Ngân hàng nước nhập khẩu sẽ phát hành A/P cho ngân hàng đại lý của mình ở nước xuất khẩu hưởng theo yêu cầu của nhà nhập khẩu và chuyển cọc 100%. Ngân hàng đại lý này sẽ phát A/P đối ứng cho nhà xuất khẩu.

Phương thức thanh toán quốc tế này thường được áp dụng trong các hợp đồng mua bán máy móc, thiết bị công nghệ, kỹ thuật cao.

Những lưu ý cần biết để giảm rủi ro trong thanh toán quốc tế

Mỗi phương thức thanh toán quốc tế sẽ có ưu điểm để 2 bên lựa chọn hình thức thanh toán an toàn và phù hợp nhất. Nếu quá trình thực hiện không đúng nguyên tắc thì sẽ tiềm ẩn rất nhiều rủi ro. Dưới đây là một số lưu ý để bạn có thể hạn chế được tốt nhất quá trình thanh toán quốc tế và giảm thiểu các rủi ro có thể gặp phải.

Hy vọng với những thông tin trên đây mà Tdimex chia sẻ thì bạn đã có những kiến thức hữu ích về thanh toán quốc tế. Trung tâm Đào tạo Nguồn nhân lực Tdimex có nhiều năm đào tạo các khóa học về Xuất nhập khẩu - Logistics, giúp các bạn sinh viên trang bị đầy đủ kiến thức và kinh nghiệm để tự tin tìm việc làm sau khi tốt nghiệp.

Các khóa học xuất nhập khẩu tại trung tâm được xây dựng dựa trên nhu cầu học của học viên và doanh nghiệp với thời lượng thực hành nhiều. Học viên sau khi hoàn thành khóa học có đủ các kiến thức, kinh nghiệm để làm việc ngay, doanh nghiệp không cần phải đào tạo lại. Trung tâm hiện cũng đang liên kết cùng nhiều doanh nghiệp để tổ chức các khóa kiến tập, thực tập, đi thực tế tại cảng, sân bay. Các lớp học đều được những giảng viên có nhiều kinh nghiệm trực tiếp giảng dạy. Đội ngũ giảng viên là các thầy cô giỏi, có chuyên môn, tâm huyết với nghề mang đến cho học viên môi trường học tập và phát triển bản thân tốt nhất có thể.

Hãy liên hệ với chúng tôi theo hotline 038.539.0088 hoặc email db1@tdimex.edu.vn để được tư vấn tốt nhất về các khóa học!

Lựa chọn ngân hàng uy tín: Lựa chọn các ngân hàng lớn, có độ uy tín cao trong thị trường tài chính và có nhiều kinh nghiệm thực hiện giao dịch thanh toán quốc tế. Bạn cũng cần đảm bảo rằng những nhân viên sẽ phục vụ dịch vụ của bạn là những người dày dặn về kinh nghiệm, có nghiệp vụ chuyên môn tốt để có thể giải quyết các vấn đề nhanh chóng, dễ dàng, không làm ảnh hưởng đến hiệu quả và phát sinh thêm các vấn đề khác.
Chọn phương thức thanh toán theo đối tượng khách hàng: Có nhiều phương thức thanh toán quốc tế với các rủi ro khác nhau, với khách hàng lâu năm, hiểu rõ về khả năng tài chính, uy tín, hoạt động kinh doanh của họ thì bạn mới cân nhắc sử dụng các phương thức có độ rủi ro cao. Trong tất cả các trường hợp luôn đảm bảo sử dụng phương thức thanh toán đảm bảo lợi ích của mình, giảm tối đa các rủi ro và phù hợp với cả 2 bên.
Hiểu rõ về nghiệp vụ thanh toán quốc tế: Đội ngũ nhân viên xuất nhập khẩu cần nắm được quy trình thanh toán quốc tế, các quy định của pháp luật liên quan đến xuất nhập khẩu để đưa ra các chính sách phù hợp.