11h00
11/06/2025

Vận Tải Đa Phương Thức - Xu Hướng Tất Yếu Trong Logistics Hiện Đại

Mỗi phương thức vận tải sẽ có ưu và nhược điểm riêng, phù hợp với từng loại hàng hóa. Vận tải đa phương thức có thể tận dụng được thế mạnh của từng phương thức trong vận chuyển hàng hóa. Hãy cùng Tdimex tìm hiểu thông tin chi tiết qua bài viết dưới đây nhé! 
Vận tải đa phương thức (Multimodal Transport) là hình thức vận chuyển hàng hóa sử dụng ít nhất hai phương thức vận tải trở lên, nhưng do chỉ một đơn vị chịu trách nhiệm chính trong toàn bộ quá trình vận chuyển. Đơn vị này được gọi là Multimodal Transport Operator (MTO).

Các phương thức có thể kết hợp bao gồm: đường bộ, đường sắt, đường biển, đường hàng không và đường thủy nội địa. Dù hàng hóa được chuyển qua nhiều chặng và phương tiện khác nhau, chủ hàng chỉ cần làm việc với một MTO duy nhất.

Hiện nay, vận tải đa phương thức được sử dụng phổ biến trong hệ thống vận tải hàng hóa quốc tế, quy mô lớn hoặc vận tải đường dài. Việc kết hợp nhiều phương thức vận tải sẽ giúp tối ưu được quy trình vận chuyển, giảm thời gian, chi phí và rủi ro cho Doanh nghiệp. 

I. Vận tải đa phương thức là gì?

Ví dụ: Một công ty xuất khẩu nông sản là cà rốt từ Việt Nam sang Pháp có thể sử dụng:
  • Đường bộ: từ kho tại Đà Lạt ra cảng Cát Lái.
  • Đường biển: từ Cát Lái đến cảng Le Havre (Pháp).
  • Đường sắt: từ Le Havre đến nhà kho tại Paris.
Toàn bộ quá trình này do một MTO lên kế hoạch, phối hợp thực hiện và chịu trách nhiệm pháp lý.
So sánh với vận tải đơn phương thức:
Tiêu chí
Vận tải đơn phương thức
Số lượng phương tiện

Trách nhiệm

Quản lý

Rủi ro
1

Mỗi chặng một nhà vận chuyển

Phân tán

Cao hơn, dễ mất kết nối
Vận tải đa phương thức
Từ 2 trở lên

Một đơn vị duy nhất (MTO)

Tập trung

Thấp hơn, nhất quán và đồng bộ
Vận tải đa phương thức sở hữu một số đặc điểm nổi bật giúp phân biệt nó với các hình thức vận tải truyền thống:

II. Đặc điểm của vận tải đa phương thức

  • Kết hợp nhiều phương thức vận chuyển trong một hành trình thống nhất: Không cần chia nhỏ lộ trình hay làm việc với nhiều bên trung gian. Mọi chặng vận chuyển, dù bằng đường bộ, đường biển hay đường hàng không, đều nằm trong kế hoạch tổng thể.
  • Một đầu mối trách nhiệm duy nhất: Multimodal Transport Operator (MTO) là đơn vị chịu trách nhiệm toàn diện về hàng hóa trong toàn bộ quá trình từ nơi gửi đến nơi nhận, giúp đơn giản hóa quy trình làm việc và xử lý rủi ro.
  • Chứng từ vận chuyển đơn giản hóa: Thay vì nhiều vận đơn tương ứng với mỗi chặng, vận tải đa phương thức sử dụng một loại vận đơn duy nhất (Multimodal Transport Bill of Lading), có giá trị pháp lý bao trùm toàn bộ hành trình.
  • Tối ưu thời gian và chi phí: Nhờ khả năng lập kế hoạch linh hoạt và đồng bộ, vận tải đa phương thức giúp giảm thời gian trung chuyển, giảm thiểu các thủ tục hành chính và tránh được tình trạng ùn tắc ở từng điểm chuyển tiếp.
  • Tăng tính minh bạch và khả năng theo dõi: Quá trình vận hành xuyên suốt, có hệ thống giúp dễ dàng kiểm soát tiến độ, cập nhật trạng thái hàng hóa và xử lý sự cố nhanh chóng.
Trong bối cảnh toàn cầu hóa và thương mại điện tử phát triển mạnh mẽ, vận tải đa phương thức ngày càng khẳng định vai trò chiến lược trong chuỗi cung ứng hiện đại:

III. Vai trò của vận tải đa phương thức trong chuỗi cung ứng

  • Kết nối xuyên suốt chuỗi cung ứng toàn cầu: Việc kết hợp nhiều phương thức vận tải giúp rút ngắn khoảng cách giữa các khu công nghiệp, cảng biển, trung tâm phân phối và thị trường tiêu thụ trên nhiều quốc gia. Điều này đảm bảo tính liên tục, tránh đứt gãy dòng lưu chuyển hàng hóa.
  • Tối ưu hóa quá trình lưu kho và phân phối: Thay vì phải lưu trữ hàng chờ chuyển phương tiện tại từng chặng, vận tải đa phương thức tạo điều kiện để hàng hóa di chuyển liền mạch, giảm chi phí tồn kho, tăng hiệu quả luân chuyển.
  • Đáp ứng linh hoạt trước biến động và rủi ro: Trong các tình huống khẩn cấp như thiên tai, tắc nghẽn cảng, đình công... MTO có thể thay đổi tuyến hành trình nhanh chóng bằng cách kết hợp phương tiện thay thế, đảm bảo hàng hóa vẫn đến nơi an toàn và đúng thời gian.
  • Thúc đẩy phát triển logistics xanh: Nhờ khả năng kết hợp phương tiện thân thiện môi trường như đường sắt, đường thủy nội địa và tối ưu hóa số chuyến vận tải, vận tải đa phương thức giúp giảm khí thải CO₂, phù hợp với xu hướng phát triển bền vững toàn cầu.
  • Gia tăng năng lực cạnh tranh quốc gia: Các quốc gia có hạ tầng và chính sách hỗ trợ vận tải đa phương thức tốt sẽ thu hút mạnh mẽ đầu tư, thương mại và sản xuất xuyên biên giới, qua đó cải thiện vị trí trong chuỗi giá trị toàn cầu.
1. Các bên tham gia

IV. Cấu trúc và quy trình vận hành vận tải đa phương thức

  • MTO (Multimodal Transport Operator): Người tổ chức toàn bộ hành trình và chịu trách nhiệm chính.
  • Đơn vị vận tải trung gian: Nhà vận chuyển từng chặng (ví dụ: công ty vận tải đường bộ, hãng tàu...).
  • Cơ quan chức năng: Hải quan, kiểm dịch, cảng vụ, sân bay...
2. Chứng từ sử dụng
  • Multimodal Transport Bill of Lading (MTBL): Vận đơn dùng cho vận tải đa phương thức, do MTO phát hành, có hiệu lực pháp lý toàn chặng.
  • Chứng từ này có thể thay thế cho các loại vận đơn đơn lẻ (B/L, AWB...) ở từng chặng.
3. Quy trình vận hành
Bước 1: Ký kết hợp đồng vận chuyển
          Chủ hàng cung cấp thông tin hàng hóa (loại, khối lượng, thời gian, điều kiện giao hàng). MTO đánh giá và đưa ra giải pháp vận chuyển phù hợp.
Bước 2: Lập kế hoạch và phối hợp vận chuyển
  • Lựa chọn tuyến đường tối ưu, kết hợp nhiều phương thức.
  • Lập lịch trình, bố trí phương tiện, liên hệ các nhà cung cấp trung gian.
Bước 3: Nhận hàng và xử lý chặng đầu
  • Tổ chức xe tải nhận hàng tại kho.
  • Kiểm tra bao bì, lập phiếu giao nhận.
  • Thực hiện thủ tục hải quan nếu là hàng xuất khẩu.
Bước 4: Vận chuyển qua các chặng trung gian
  • Vận chuyển quốc tế bằng đường biển, đường sắt hoặc hàng không.
  • MTO cập nhật trạng thái và giám sát hàng hóa toàn hành trình.
Bước 5: Làm thủ tục nhập khẩu và giao hàng cuối
  • Làm thủ tục hải quan tại nước đến.
  • Vận chuyển bằng phương tiện phù hợp đến tay người nhận.
  • Ký nhận và lưu trữ hồ sơ vận chuyển.

V. Lợi ích của vận tải đa phương thức

Vận tải đa phương thức có nhiều lợi ích như: 
1. Giảm chi phí logistics
  • Giao nhận đúng hạn nhờ quản lý tập trung.
  • Giảm gián đoạn khi một phương thức gặp sự cố (kẹt cảng, lũ lụt...).
3. Tối ưu nguồn lực vận tải
  • Tận dụng ưu thế của từng phương thức: biển (chi phí thấp), đường bộ (linh hoạt), hàng không (tốc độ)...
  • Phân bổ phương tiện theo đặc tính hàng hóa và thời gian giao.
4. Đơn giản hóa thủ tục cho chủ hàng
  • Chỉ cần một hợp đồng duy nhất.
  • MTO chịu trách nhiệm toàn bộ, bao gồm khai báo hải quan, chứng từ, kiểm dịch...
Vận tải đa phương thức không chỉ là xu hướng, mà còn là giải pháp mang tính chiến lược trong giai đoạn hội nhập kinh tế sâu rộng như hiện nay. Với khả năng kết hợp linh hoạt các phương thức vận tải, đơn giản hóa chứng từ, tối ưu hóa thời gian và chi phí, hình thức vận chuyển này đang trở thành lựa chọn hàng đầu của các doanh nghiệp xuất nhập khẩu và nhà quản trị logistics hiện đại.

Để triển khai hiệu quả vận tải đa phương thức, doanh nghiệp và cá nhân làm nghề cần trang bị đầy đủ kiến thức về các loại hình vận tải, nghiệp vụ logistics, chứng từ quốc tế và kỹ năng làm việc với các đơn vị vận chuyển trung gian.

Nhằm hỗ trợ học viên và người làm nghề nâng cao chuyên môn, Trung tâm Đào tạo Nguồn nhân lực Logistics Thành Đạt (Tdimex) hiện đang triển khai các khóa học thực tiễn như:
Với đội ngũ giảng viên giàu kinh nghiệm thực tiễn, đến từ các công ty Forwarder, doanh nghiệp XNK, các khóa học tại Tdimex sẽ giúp học viên hiểu sâu – làm được – tự tin triển khai công việc thực tế.

Liên hệ ngay để được tư vấn khóa học phù hợp nhất với nhu cầu thực tế của bạn nhé! 
  • Tối ưu lộ trình và kết hợp phương tiện tiết kiệm hơn.
  • Cắt giảm chi phí trung chuyển, lưu kho và xử lý hành chính.
2. Nâng cao tốc độ và độ tin cậy